Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programı (ETEÇOM)

Etkileşim Temelli Erken Çocuklukta Müdahale Programının kısaltılmış adı olan ETEÇOM, ilişki-temelli yaklaşıma (Relationship-Based Approach) dayalı bir programdır.

İlişki temelli programlar birincil bakıcının (ebeveyn ya da uzman/eğitimci) çocuğu ile etkileşiminin niteliğini artırmaya, buna bağlı olarak çocuğun gelişimini (iletişim, sosyal-duygusal ve bilişsel) desteklemeyi hedefler.

ETEÇOM uygulaması ve takibi kolay bir programdır. Programın uygulamacı sertifikasını alan eğitimci/uzman programı kendisi veya çocuğun birincil bakıcısı ile uygulayabilir. İsteğe bağlı olarak kurumda veya evde uygulama imkanı olmasından dolayı ETEÇOM, kurum veya ev merkezli bir erken müdahale programıdır.

ETEÇOM’da uzman/eğitimci ya da ebeveynin etkileşimsel davranışlarını geliştirerek; çocuğun iletişim, sosyal duygusal ve bilişsel gelişim alanlarında kazanmasını ve geliştirmesini hedeflediği 16 temel davranış vardır. Bu 16 temel davranışı kazandırmaya yönelik 66 öğretimsel strateji ebeveyne/eğitimciye/uzmana öğretilir. Program haftada 1-1.30 ya da 2 saatlik oturumlar şeklinde düzenlenir. Her bir oturumda 1-2 strateji çalışılır ve  6 aylık bir süreç içinde programdaki stratejiler tamamlanıp çocuğun gelişiminde  anlamlı gelişmeler gözlenebilir.

Uzun yıllar yapılan çalışmalar temelinde ETEÇOM, ABD’de Prof. Gerald Mahoney ve Prof. James MacDonald tarafından 2006 yılında program haline getirilmiştir. Programın orijinal adı Responsive Teaching Program (RT)’dır. Programın Türkiye’deki telif hakları MAYA AKADEMİ ve eğitim verme yetkisi Doç. Dr. İbrahim H. Diken’e verilmiştir.

ETEÇOM’un etkiliği, farklı yetersizliği olan ya da gelişimi risk altında olan 0-6 yaş arasındaki çocuklar ve ebeveynleri ile ABD; Kore ve Türkiye’de sınanmış ve sınanmaya devam etmektedir. Bu çalışmalar temelinde günümüze kadar yapılan ETEÇOM çalışmaları Down Sendromu, Otistik bozukluk (Otizm),Zihinsel Yetersizlik, Serebral Palsi, Gecikmiş Dil ve Konuşma, nedeni belli olmayan Gelişimsel Gerilik, Pramatüre/Düşük Doğum Ağırlığı gibi farkı durumları olan çocuklar ve ebeveynleri üzerinde etkili olduğunu ortaya koymuştur.

Ayrıca ETEÇOM, Floortime gibi etkileşim temelli müdahale programları 2009 yılında National Autism Center (Ulusal Otizm Merkezi) tarafından “umut vadeden uygulamalar” sınıfına dahil edilmiştir.